Czuj się jak u siebie Split – żaglówką po Adriatyku

Split to nie tylko malownicze plaże i raj dla żeglarzy. W ścisłym centrum znajdują się najważniejsze zabytki miasta, ze słynnym pałacem Dioklecjana na czele. Obejrzymy je w zaledwie jeden dzień! Poza starówką znajdziemy interesujące muzea, a w oddalonej o 8 kilometrów od Splitu Salonie zobaczymy ciekawe pozostałości architektury rzymskiej. Split jest także doskonałą bazą wypadową. Poznajmy pobliskie wyspy (Vrboska, Šolta, Brač), wpisany na listę UNESCO Trogir, Szybenik oraz Park Narodowy Krka. Spróbujmy też raftingu na rzece Cetina. Wrażenia będą niezapomniane!

Początkowo Split był osadą grecką, którą następnie przejęli Rzymianie. Pamiątką po nich jest  najważniejsza atrakcja miasta – świetnie zachowane ruiny pałacu Dioklecjana z III-IV wieku. Wraz z historycznym centrum zostały wpisane w 1979 roku na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Mury obronne pałacu można było przekroczyć przez 4 bramy: Złotą, Srebrną, Brązową i Żelazną. Z czasem w wielu miejscach ze starożytną architekturą stopiły się nowsze budynki – widać tu średniowieczne domy, pałac wenecki i renesansowy, egipską rzeźbę Sfinksa i nowoczesne przeszklenia – wszystkie te elementy składają się na obecny wygląd starówki. Pałacowe korytarze służą dziś za urokliwe uliczki. O rozmachu antycznej budowli może świadczyć fakt, że na terenie dawnego pałacu wzniesiono 200 kamienic, w których mieszka obecnie około 3 tysiące ludzi! Serce miasta to także katedra św. Dujama. Wzniesiono ją jako mauzoleum Dioklecjana, jednak ok. VII w. utworzono tu kościół chrześcijański. Podobny los spotkał stojącą nieopodal świątynię Jupitera. Znakiem rozpoznawczym katedry jest wysoka na 61 m romańska dzwonnica. Na jej szczycie znajduje się taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę miasta.

Jedno z najbardziej klimatycznych miejsc w mieście znajduje się na zachód od cesarskich murów. To tzw. Voćni trg. W przeszłości na placu funkcjonowało targowisko, na którym sprzedawano płody rolne. Dziś są tu ogródki restauracyjne i przytulne kafejki. Warto zwrócić uwagę na wznoszącą się w pobliżu Wieżę Wenecką (Hrvojeva kula) – pozostałość po późnośredniowiecznych fortyfikacjach. Targowiska nadal są wizytówką Splitu. Najpopularniejszy jest, zlokalizowany we wspaniałej secesyjnej hali z 1890 roku, targ rybny Ribarnica. Zobaczymy tu wiele zaskakujących morskich stworzeń i kupimy najświeższe ryby i owoce morza. Na Green Market Pazar czekają owoce, miejscowe specjały i dalmackie rękodzieło. Warto odwiedzić też Narodni targ, zwany przez mieszkańców Pjaca, z gotyckim ratuszem oraz XV-wiecznym zegarem słonecznym nad Żelazną Bramą. Przespacerujmy się deptakiem Marmontova i zwróćmy uwagę na neorenesansowy budynek Prokurative (Trg Republike), upamiętniający dawne związki Splitu z Italią.

Przytulne lokale i ogródki znajdziemy na każdym kroku, ale nie ma wątpliwości, że życie towarzyskie Splitu toczy się na promenadzie Riva. To właśnie tutaj gromadzą się ludzie w ciepłe, letnie wieczory, oświetlone blaskiem charakterystycznych białych latarni. Spędzają czas przy kawiarnianych stolikach, na ławkach pod palmami, tańcząc lub niespiesznie spacerując i zachwycając się panoramą ogromnego portu, z którego odpływają promy, statki i jachty do niemal wszystkich zakątków Chorwacji. Obierają kursy na wyspy, zwłaszcza Brač, Korčulę i Hvar, ale płyną także do Trogiru, Dubrownika i Rijeki, Wenecji oraz Ankony we Włoszech. Wzdłuż promenady stoi wiele kiosków oferujących morskie wycieczki, od kilkugodzinnych do kilkudniowych. Do wyboru mamy promy, statki, łodzie motorowe czy katamarany. W Splicie można też wypożyczyć jachty żaglowe. Turyści chętnie korzystają z lotów hydroplanami między wyspami oraz szerokiej oferty sportów wodnych, w tym nurkowania.

Na obrzeżach historycznego centrum miasta jest kilka malowniczych plaż. Na wschód od portu znajduje się plaża Bačvice. Jest piaszczysta, co w Chorwacji nie zdarza się często, dlatego w sezonie jest tu tłoczno. Nieco dalej trafimy na betonowo-żwirową plażę Ovčice, z łagodnym zejściem do morza. Z kolei w kierunku południowym znajdziemy plażę Firule. Jest trochę oddalona od centrum, więc nie ma tu aż takich tłumów. Na zachód od portu leży plaża Ježinac. Woda jest tam bardzo czysta, a zejście do morza łagodne. Dwie kamieniste plaże, Kasjuni oraz Kastelet, są położone w okolicy wzgórza Marjan. Warta zobaczenia jest także plaża Bene, do której jednak nie dotrzemy samochodem (kursuje tam autobus) – na plaży jest restauracja oraz plac zabaw dla dzieci. Dobrym wyborem dla rodzin z dziećmi jest zatoka i plaża Žnjan w południowo-wschodniej części miasta. Dojazd jest wygodny, a w pobliżu plaży znajduje się duży parking.

W licznych kafejkach i restauracjach serwują znakomite owoce morza, słone sardynki, dalmatyński pršut (specjalnie przyrządzaną suszoną szynkę), pieczoną jagnięcinę czy pašticadę (duszoną wołowinę w słodko-kwaśnym sosie). Pyszne są także makarony, np. z bakłażanem i oliwą z oliwek. Zajrzyjmy do restauracji Makarun (Maruliceva 3), jednej z najlepszych w mieście, oferującej doskonałe ryby i owoce morza. Wielką popularnością cieszy się także Konoba Matejuška (Tomića Stine 3). Zadbano tu zarówno o odpowiedni wystrój, klimat i obsługę, jak i jakość serwowanych dań. Podają wyśmienite risotto z krewetkami, obłędne steki, dania z mątwy i aromatyczne ryby z grilla. Warto zarezerwować wcześniej stolik. Na duże, smaczne porcje za niewielkie pieniądze można liczyć w knajpce Fife (Trumbiceva Obala 11). W Maslina Konoba-Pizzeria (Teutina 1A) zjemy pyszną pizzę i owoce morza. W Bistro Toć (Šegvića 1) jedzenie jest smaczne i niedrogie, a do tego podają dobre kraftowe piwa. Nie moża też ominąć Uje Oil Bar (Dominisova ul. 3), słynącego z tradycyjnej kuchni w nowoczesnym wydaniu. Na deser wstąpmy do LUKA Ice Cream & Cakes (Svačićeva 2) na dużą porcję tradycyjnych lodów w różnych smakach. A wieczorem? Koniecznie sięgnijmy po lampkę któregoś z lokalnych win, białego (Grk, Pošip, Maraština) lub czerwonego (Dingač, Postup czy Babić).