Małopolska ma najwięcej w Polsce parków narodowych i dwa światowe rezerwaty biosfery. Wszystko w promieniu 100 km. To w Małopolsce znajdują się ostatnie siedliska ginących gatunków zwierząt i roślin. Tu właśnie możecie być najbliżej natury i tu możecie poczuć jej oddech.

Jest tu też ponad 200 obszarów chronionych przyrodniczo i gdy je zliczymy okazuje się, że obejmują prawie 800 000 km kwadratowych, a więc zajmują więcej niż połowę obszaru regionu. Sześć parków narodowych i dwa światowe rezerwaty biosfery. To nie tylko wielkie dziedzictwo, ale i wielka szansa dla zajrzenia w głąb dzikiej przyrody. W większości są one położone w terenach górskich, a te najcenniejsze obszary dostępne raczej dla zaawansowanych turystów. Nie mniej warto podjęć trud, aby stanąć oko w oko z naturą.

Jedyne takie – Tatry

Tatry, chronione przez Tatrzański Park Narodowy, są także fenomenem kulturowym. Przez ostatnie 200 lat były inspiracją dla największych polskich artystów i miejscem, gdzie rodziły się idee odzyskania niepodległości po 100 latach niewoli. Zawsze były też wielką troską Polaków. To właśnie pierwsza na świecie ustawa o ochronie gatunkowej zwierząt powstała, aby chronić żyjące w Tatrach kozice i świstaki. Żyją one tylko tutaj i nie ma ich więcej niż kilkaset. Ale wciąż można je zobaczyć. I właśnie tu, w Tatrach – jedynych górach typu alpejskiego w tej części Europy, żyje największy drapieżnik Europy – niedźwiedź brunatny. I wciąż spotkać go można przy turystycznych szlakach. Mamy tu także jednego z najmniejszych europejskich ptaków – pomurnika, mieszkańca urwistych, kilkusetmetrowych skał. Zostało już ich nie więcej niż kilkadziesiąt osobników. Puchaczy i orłów przednich jest już tylko kilka par.

fot. M. Białko, Świstak
fot. K. Bańkowski, Lis nad Morskim Okiem,

fot. K. Bańskowski, Tatry. Czarnostawiańska Siklawa

6 parków 6 krain

Każdy z parków narodowych ma swój odrębny charakter, ale każdy chroni najcenniejsze i nieodnawialne zasoby natury. Tatrzański Park Narodowy to alpejskie szczyty wznoszące się ok. 2000 metrów nad poziomem morza z najpiękniejszymi górskimi jeziorami. Jedno z nich, zwane Morskim Okiem, ma mieć nawet połączenie z morzem. Babiogórski Park Narodowy to wielka kulminacja górska przypominająca stożek wulkaniczny. Pieniński Park Narodowy to około 7 000 gatunków zwierząt, to jeszcze bogatszy świat roślin. To w końcu niemal symboliczne dla Polski przełom rzeki Dunajec, kiedy to wypływająca z Tatr rzeka przedziera się przez kilkusetmetrowe ściany skalne. To także – niezapomniana atrakcja – spływ dziką rzeką drewnianymi tratwami. Magurski Park Narodowy to rejon obejmujący najbardziej dzikie części Małopolski. Najmniej zaludnione, z najmniejszą siecią dróg i wysmakowaną ofertą turystyczną. Park ten obejmuje Beskid Niski, zwany Mona Lisą polskich gór, tereny dla łaknących oddalić się od cywilizacji. I na przykład jeździć po bezludnych terenach na małych konikach rasy huculskiej, które żyją tu niemal jak na wolności.  Gorczański Park Narodowy to także rejon górski – kraina łagodności, buczynowe i sosnowe lasy i wielkie kwiatowe hale z rozległymi widokami na inne góry. Ojcowski Park Narodowy to wyjątkowy zespół lasów, wapiennych skał, potoków rzeźbiących głębokie wąwozy, średniowiecznych zamków i wielkiej kulturowej tradycji. Co ciekawe, park ten leży zaledwie 20 km od centrum Krakowa.

fot. K. Bieńkowski, Trzy Korony, Pieniny
fot. UMWM, Ojcowski Park Narodowy

Czy to las czy to puszcza

Małopolska to także kraina lasów, w tym także dwóch pozostałości po prastarych puszczach. Leżą one w niemal przy granicach Krakowa. To Puszcza Dulowska (na zachodzie) i Puszcza Niepołomicka (na wschodzie). Pierwsza ma prawie 2 600 ha i jest ostatnim fragmentem wielkiego boru, który rozciągał się tu w średniowieczu. Poprzecinana leśnymi strumieniami jest siedliskiem dzikich zwierząt i zanikających roślin. Puszcza Niepołomicka to dawne tereny łowieckie polskich królów, należące do nich już w XIII wieku. Dziś ten wielki kompleks porośnięty głównie sosnami, którego najcenniejsze fragmenty chronione są rezerwatami, to przede wszystkim olbrzymi teren rekreacyjny, po którym wędrować można pieszo i rowerem.

fot. K. Bańkowski, Puszcza Niepołomicka

fot. K. Bańkowski, Puszca Dulowska

Małopolska to miejsce na kontemplację i czynny wypoczynek wśród przyrody. Nadal dzikiej i rozwijającej się niezależnie od człowieka. Tu można odetchnąć naturą.