Eleganckie wille, unikatowe skanseny, zabytkowe kościółki – drewniana architektura w Małopolsce zachwyca swoją oryginalnością. W pięknych okolicznościach przyrody, na przestrzeni 1500 km ciągnie się szlak, na którym można zapoznać się z najwspanialszymi przykładami polskiej kultury ludowej.
Zwiedzanie Małopolskiego Szlaku Architektury Drewnianej to prawdziwa podróż w czasie. Na trasie znaleźć można zabytki sięgające nawet XVI wieku, a tamtejsze skanseny, skupiające gospodarstwa wyposażone w dawne sprzęty pokazują, jak żyło się w Galicji kilkaset lat temu.
Cudze chwalicie, swego nie znacie
Małopolski Szlak Architektury Drewnianej obejmuje aż 255 budynków – jest to nie tylko dawna architektura sakralna, ale też wiejskie zabudowania, szlacheckie dwory czy spichlerze. Osiem najbardziej wyjątkowych budynków zostało wyróżnionych wpisem na
Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO. Należą do nich cztery kościoły – w Binarowej, Dębnie, Lipnicy Murowanej i w Sękowej oraz cztery cerkwie – w Powroźniku, Owczarach, Kwiatoniu oraz Brunarach Wyżnych.
Jeden szlak, cztery trasy
Powstanie Małopolskiego Szlaku Architektury Drewnianej zainicjowane zostało przez województwo małopolskie i powstało w porozumieniu z władzami okolicznych województw. Ponieważ cały szlak ma ponad 1500 km, dla wygody turystów podzielono go na cztery mniejsze trasy. Z Krakowa warto wybrać się do Skansenu w Dobczycach oraz odwiedzić „kaplicę na wodzie” mieszczącą się na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego. Ta kaplica została przebudowana z łazienek zdrojowych, a jej fundamentem są filary umieszczone w rwącym potoku. W okolicach Tarnowa jednym z najciekawszych miejsc jest Lipnica Murowana. Znajduje się tam wpisany na listę UNESCO Kościół św. Leonarda oraz zabytkowe,
drewniane domy pamiętające jeszcze czasy średniowiecza. Warto też odwiedzić dom Wincentego Witosa w Wierzchosławicach. Ci, którym bliżej jest do Nowego Sącza na szlaku trafią m.in. na barokowy dwór w Laskowej oraz Zagrodę Sołtysów w Jurgowie. Planując wycieczkę, koniecznie trzeba też uwzględnić Krynicę Zdrój – poza ciekawą architekturą w stylu tyrolskim znajduje się tam muzeum Nikifora, znanego polskiego malarza-prymitywisty. Ciekawe przykłady zabytkowej architektury znajdziemy również na Podhalu i w Pieninach. Tutaj jednym z najbardziej malowniczych miejsc jest Chochołów – prawdziwy rezerwat drewnianej architektury i folkloru.
Nie tylko architektura
Małopolski szlak to gratka nie tylko dla miłośników historii czy architektury. Wszystkie cztery trasy gwarantują obcowanie z pięknem przyrody, bowiem usytuowane malowniczo zabytki znajdują są najczęściej na terenach parków narodowych. Rowerowa wycieczka lub piesza wędrówka wzdłuż którejś z czterech tras to doskonały pomysł na weekendowy wypad za miasto.
Poza pomnikami natury i architektury w Małopolsce można zapoznać się też z najwspanialszymi przykładami polskiego folkloru, a w okolicznych skansenach spróbować swoich sił w starych rzemiosłach (piekarstwa, kołodziejstwa czy kowalstwa) i obejrzeć sprzęty, których używali mieszkańcy, żyjący tam przed wiekami.
