Kraków  można zwiedzać na wiele sposobów. Jednym z nich jest wycieczka tropem tajemniczych wzniesień – od najbardziej znanego kopca Kościuszki, po zdecydowanie mniej popularne, ale równie ciekawe kopce Kraka, Wandy, Piłsudskiego czy Jana Pawła II.

Tradycja usypywania kopców w naszej części Europy jest tak stara, że trudno dotrzeć do jej genezy. Niektóre z nich były miejscami pochówku, inne stawiano, aby upamiętnić ważne wydarzenia lub uczcić pamięć bohaterów. W dawnych czasach stanowiły również miejsca kultu i punkty obserwacyjne. Choć usypywano je często, to prawdopodobnie wiele z nich nie przetrwało do obecnych czasów. Tym bardziej warto skorzystać z okazji i będąc w Krakowie, zobaczyć choć kilka z nich. Nie pożałują tej decyzji fani pięknych panoram i zagadek historycznych.

Kopiec Piłsudskiego

Zacznijmy naszą wycieczkę od największego w kraju kopca (wysokość 35 m), który nosi nazwisko Józefa Piłsudskiego. Powstał w latach 1934-1937 jako pomnik walki narodu polskiego o niepodległość. Złożono w nim ziemię ze wszystkich miejsc bitewnych I wojny światowej (a później również z II wojny światowej), w których brali udział Polacy. Wzniosła symbolika kopca Piłsudskiego nie podobała się najpierw władzom niemieckim, a później komunistycznym, które, na szczęście nieskutecznie, próbowały go usunąć z pejzażu Krakowa. Obecnie jest to miejsce chętnie odwiedzane przez turystów i mieszkańców Krakowa. Nasyp znajduje się bowiem na szczycie wzgórza Sowiniec w Lasku Wolskim, w przyjemnej, spacerowej okolicy w zachodniej części Krakowa, a z jego szczytu rozciąga się piękna panorama, przy dobrej pogodzie ukazująca majestatyczny widok Tatr.

Kopiec Kościuszki

Z Lasku Wolskiego niedaleko do kopca Kościuszki (ok. 10 min drogi samochodem lub 1h 15 pieszo). Jest to jeden z najbardziej znanych obiektów tego typu w Polsce, wzniesiony został na Wzgórzu św. Bronisławy ku czci Tadeusza Kościuszko. Jak podają źródła historyczne, znaczną część prac przy budowie tego pomnika wykonali ochotnicy, chcący uczcić w ten sposób pamięć naczelnika. Kopiec powstawał w latach 1820-1823 i ponoć złożono w nim ziemię z pól bitewnych Powstania Kościuszkowskiego (Racławice, Maciejowice i Dubienka) oraz amerykańskiej wojny o niepodległość. Malowniczość tego miejsca z pewnością podnosi obecność austriackich fortyfikacji, które powstały w połowie XIX wieku. W odrestaurowanych murach mieści się teraz m.in. hotel i restauracja z tarasem widokowym. Wejście na kopiec Kościuszki jest płatne (bilet normalny 20 zł, ulgowy 15 zł). Z jego szczytu rozpościera się widok na Błonia i Park Jordana, a także fragmenty Wawelu i tereny górskie.

Kopiec Jana Pawła II

Najmłodszy w tym zestawieniu jest kopiec Jana Pawła II, wzniesiony w 1997 roku na pamiątkę wizyty papieża w Polsce. Spod kopca Kościuszki dojedziemy do niego w niecałe 10 minut samochodem, kierując się na południową stronę Wisły. Usypano go na terenie Zgromadzenia Księży Zmartwychwstańców. Posiada jedynie 7 m wysokości, a na jego szczycie widnieje pokaźnych rozmiarów krzyż. Kopiec można obejrzeć z bliska lub rzucić na niego okiem przechodząc ulicą Księdza Stefana Pawlickiego. Stamtąd już niedaleko do kolejnego ciekawego obiektu – kopca Kraka.

Kopiec Kraka (Krakusa)

Poruszając się na wschód, dotrzemy do kopca Kraka, który zlokalizowany jest przy ul. Maryewskiego, w dzielnicy Podgórze. Wzniesiony został na Wzgórzu Lasoty i jest wysoki na 16 m. Choć w Krakowie można podziwiać okazalsze obiekty tego typu, to właśnie ten cieszy się mianem najbardziej tajemniczego i klimatycznego. Pomimo wieloletnich badań archeologicznych ani dokładny czas powstania kopca Kraka, ani jego przeznaczenie nie są znane. Niektóre znalezione w we wnętrzu kopca przedmioty pochodzą jednak sprzed naszej ery. Wokół kopca Kraka urosło wiele legend. Jedną z nich przytoczył w swoich kronikach Jan Długosz, sugerując, że usypano go za czasów Kraka – legendarnego założyciela Krakowa. Prace archeologiczne nie potwierdziły tej wersji wydarzeń, ale przyniosły wiele innych rewelacji, odkryto np. że wewnętrzna konstrukcja kopca opiera się na wysokim słupie, do którego przymocowano promieniście ułożone wiklinowe przepierzenia. Przestrzeń między nimi wypełniono mocno ubitą ziemią i kamieniami. Ktokolwiek więc zdecydował się na budowę kopca Kraka, zadbał o to, aby przetrwał lata. Co roku, we Wtorek Wielkanocny krakowianie podążają na Wzgórze Lasoty pod kopiec Krakusa gdzie odbywa się Rękawka – krakowskie święto, pierwotnie nawiązujące do słowiańskiej tradycji wiosennych Dziadów. Do tradycji Rękawki należy m.in. rzucanie oraz toczenie jaj, symbolu nowego życia. Odbywa się też odpust oraz pokazy walk rycerskich.

Kopiec Wandy

Kopiec Wandy znajduje się na obrzeżach osiedla Nowa Huta i ze względu na odległość od centrum jest rzadko odwiedzany przez turystów.. Badania archeologiczne wykazały, że lokalizacja tego obiektu nie jest przypadkowa – od wieków było to miejsce kultu religijnego. Według legendy kopiec został wzniesiony jako grobowiec Wandy, córki Kraka, która odrzuciła zaloty niemieckiego władcy, po czym rzuciła się do Wisły, aby nie narażać swoich poddanych na zemstę rozczarowanego adoratora. Szczyt kopca zdobi marmurowy pomnik orła projektu Jana Matejki, na którego cokole widoczny jest wizerunek kądzieli i miecza oraz napis Wanda. Podobno kiedyś był w mieście jeszcze szósty kopiec, ukochanej Kazimierza Wielkiego, Esterki, która miała skoczyć z okna do stawu. Znajdował się w parku pałacu w Łobzowie, w  miejscu, w którym dziś znajduje się boisko. Jakie jeszcze tajemnice kryją krakowskie kopce? Warto przekonać się o tym osobiście, wybierając się na wycieczkę po Krakowie ich śladem.