W architekturze Ammanu nie znajdziemy charakterystycznego dla orientu bogactwa form i kolorów. Często nazywane jest ono białym miastem, ponieważ domy budowane są z wapienia. Dzielnice mieszkalne wyglądają niczym białe klocki Lego rozsypane na wzgórzach.
Leżąca w samym sercu Bliskiego Wschodu Jordania posiada reputację nowoczesnego państwa z dobrą infrastrukturą, kwitnącą gospodarką i bogatą sceną kulturalną, a jej stolica Amman to intrygujące miasto, w którym starożytne ruiny rzymskie, shisha bary, labirynty suków (arabskich targów) i tętniące życie nocne tworzą zadziwiająco spójną całość.
KWESTIONARIUSZ
Najbardziej znane z:
bezpieczeństwa; stolica Jordanii uważana jest za najbezpieczniejsze miasto Bliskiego Wschodu.
Najciekawsze style architektury:
rzymskie, bizantyjskie i arabskie wpływy, a także modernizm.
Przełomowy moment historii:
w 1946 r. powstaje niepodległe królestwo Jordanii.
Najbardziej znane zabytki:
ruiny pałacu Umajjadów z VII lub VIII wieku, meczet króla Abdullaha I przykryty charakterystyczną błękitna kopułą.
Koniecznie należy:
podziwiać zachód słońca na jednym ze wzgórz, w akompaniamencie wieczornego nawoływania do modlitwy.
Dla smakoszy:
galayet bandora – duszone pomidory, z których robi się przecier z dodatkiem cebuli, pikantnych papryczek, oliwy z oliwek i soli.
Miejsce na spacer:
Rainbow Street.
Poza szlakiem:
street art i murale powstające dzięki projektowi Baladk.
Miasto na wzgórzach
Usytuowane między pustynią a urodzajną doliną Jordanu Amman, znajdujące się niegdyś na 7 wzgórzach, dziś rozciąga się na 19 dżabal. Jest to miejsce, które kryje długą historię. Pierwsze wzmianki na temat tej starożytnej osady można znaleźć już w Starym Testamencie pod nazwą Rabbat Ammon (Rabba). W 1946 roku miasto stało się stolicą niepodległej Jordanii. Jego rozwój nabrał tempa około roku 1948, wraz z powstaniem państwa Izrael, kiedy to do Ammanu zaczęli napływać palestyńscy uchodźcy.
Mocno przyczynili się oni do dynamicznego rozwoju gospodarczego i kulturowego, a dziś stanowią prawie połowę mieszkańców stolicy. Handlowe centrum miasta wypełnione jest nowoczesnymi budynkami, hotelami, eleganckimi restauracjami, galeriami sztuki i sklepami, które ocierają się o tradycyjne kawiarenki i malutkie warsztaty rzemieślnicze produkujące i sprzedające przeróżne wyroby.
Wizytówka miasta: amfiteatr
Koniecznie trzeba zobaczyć Teatr Rzymski, który powstał za czasów Antoninusa w II wieku n.e., gdy miasto znane było jako Filadelfia (od imienia władcy Egiptu Ptolemeusza Filadelfosa). Teatr został w pełni odrestaurowany w 1957 r., ale bez użycia oryginalnych materiałów, co oznacza, że rekonstrukcja częściowo jest niewłaściwa.
Może pomieścić 6 tys. widzów i stanowi jeden z głównych zabytków stolicy. Wbudowany w zbocze wzgórza, skierowany ku północy, by słońce nie przeszkadzało widzom, do dnia dzisiejszego jest wykorzystywany podczas festiwali i koncertów. Obok teatru znajdują się Muzeum Tradycji Ludowej oraz Muzeum Etnograficzne.
Zgięte palce i łokieć Herkulesa
Obowiązkowym punktem wycieczki powinna być też górująca nad miastem Jabal al-Qal’a, rzymska cytadela, z której można podziwiać niezwykłą panoramę miasta. Odnajdziemy tu pozostałości po kulturze rzymskiej, bizantyjskiej i umajjadzkiej. Głównymi miejscami są Świątynia Herkulesa, bizantyjski kościół i pałac umajjadzki. Warto również odwiedzić znajdujące się nieopodal Muzeum Archeologiczne, w którym wyeksponowane zostały zabytki z obszaru całej Jordanii.
Świątynia Herkulesa, wybudowana za czasów panowania Marka Aureliusza, była większa niż jakakolwiek świątynia w Rzymie. Miała 30 m długości i 24 m szerokości. Wejście zwrócone na wschód otoczone było masywnymi kolumnami o wysokości 10 m. Obok świątyni znajdowała się statua (ok. 12 m), prawdopodobnie był to posąg Herkulesa. Do dziś zachowały się zgięte palce i łokieć, reszta zniknęła bez śladu. Świątynia mogła ulec zniszczeniu w wyniku trzęsienia ziemi.
Rękodzieło, ceramika i targi złota
Do atrakcji miasta niewątpliwie można zaliczyć wizytę na lokalnych targach w Al-Balad, gdzie barwny, rozkrzyczany tłum pertraktuje ceny. Suk Al-Sukkar to miejsce w centrum miasta, gdzie miejscowi zaopatrują się w świeże warzywa i owoce. W każdy piątek, od kwietnia do października, na pchlim targu Jara można znaleźć wszystko – srebrną biżuterię, wyszywane rękodzieła czy ceramikę.
Z kolei na targu złota dostępne są wyroby złotnicze, które są dużo tańsze niż w Europie. Z Ammanu warto przywieźć mydła z lokalnej oliwy, różnego rodzaju olejki czy inne kosmetyki wyrabiane z minerałów z Morza Martwego, aromatyczne przyprawy i mieszanki pięknie pachnących ziół, rękodzieło artystyczne (gobeliny i kilimy beduińskie), ceramikę, naczynia do parzenia kawy, fajki wodne. Trzeba pamiętać, że na targach w Amannie należy się… targować.
Poproszę „do góry nogami”
Amman to nie tylko stolica administracyjna kraju, ale również stolica kulinarna. Kuchnia jordańska to połączenie wpływów arabskich i tureckich, czego wynikiem są dania o aromatycznym, wyrazistym smaku. Za potrawę narodową wielu uznaje Mansaf. Jest to beduińskie danie z jagnięciny, ryżu, polane sosem z jameed, suszonego, gęstego koziego jogurtu, który nadaje słono-kwaśny smak.
Mansaf uznaje się za potrawę, która jednoczy ludzi. Można ją spróbować w restauracji Tawaheen al-Hawa (Wasfi al-Tal Road, Jubilee Gardens). Inną potrawą jest Maqluba. To mięso ułożone na spodzie, ryż i przyprawy ugotowane w jednym naczyniu. Gdy potrawa jest gotowa, odwrócony garnek stawia się na dużym talerzu, tak by ryż był na spodzie, a mięso na górze. Nazwa dania w dosłownym tłumaczeniu znaczy „do góry nogami”.
Gościnność o smaku kardamonu
Stolica Jordanii jest przede wszystkim miastem pełnym miłych i przyjaźnie nastawionych ludzi, otwartych na turystów. To społeczeństwo wielokulturowe, wielowyznaniowe, dobrze wykształcone i niesamowicie gościnne. Jordańczycy witają przybyszów i dumnie pokazują im swoją fascynującą i tętniącą życiem stolicę, a „Ahlan wa Sahlan” (witaj!) słychać z każdej strony.
Dla Jordańczyków gościnność to po prostu część życia, jedzenie odgrywa istotną rolę, a wspólne posiłki to bardzo ważny element ich kultury. Mieszkańcy chętnie zapraszają do swego stołu. Po posiłku wielu sięga po herbatę miętową (to często czarna herbata z kilkoma liśćmi świeżej mięty) lub kawę turecką przyprawioną kardamonem. Picie kawy i herbaty to nie tylko rytuał, ale też tutejszy symbol gościnności i poważania, więc warto przyjąć zaproszenie od miejscowych na wspólną degustację.
Wieczór na tarasie
Miejscem, które warto odwiedzić, jest na pewno Wild Jordan Center, należące do Królewskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody. Z tarasu rozpościera się wspaniały widok na stare miasto Amman, cytadelę i ogromną flagę jordańską. Restauracja oferuje ekologiczne dania w oryginalnym, sezonowym i urozmaiconym menu z warzyw i owoców lokalnych upraw, również w opcji wegańskiej i bez glutenu. Books@cafe (Omar Bin Al Khattab Street) w Jabal to kolejna kawiarnia godna polecenia.
Otwarta w 1997 roku, była pierwszą kafejką internetową na Bliskim Wschodzie. Z czasem stała się miejscem spotkań ludzi z różnych środowisk, oferując świeżo paloną kawę, międzynarodową kuchnię i dostęp do dwujęzycznej literatury. Na parterze znajdują się księgarnia i sklep, wyżej kawiarnia i pizzeria, które wieczorem zmieniają się w jeden z lepszych klubów w mieście. A ponadto – widok na wschodni Amman z górującym nad miastem meczetem czerkieskim.
Co dalej?
Mimo że w Ammanie można spędzić cały swój urlop, to jednak większość turystów traktuje stolicę jako bazę wypadową do najbardziej popularnych miejsc Jordanii, których w tym niewielkim kraju nie brakuje. Stąd udamy się do: Dżarasz, jednego z najlepiej zachowanych starożytnych miast rzymskich na świecie, albo do Madaby, znajdującej się na początku Drogi Królewskiej, będącej kiedyś przystankiem dla karawan przewożących towary. Najbardziej charakterystycznym elementem tego miasta jest mozaikowa mapa Palestyny i Dolnego Egiptu pochodząca z VI wieku, znajdująca się na posadzce prawosławnej bazyliki św. Jerzego.
Jedną z największych atrakcji na Bliskim Wschodzie jest jednak Morze Martwe, do którego z Ammanu można dojechać w zaledwie dwie godziny. Z uwagi na właściwości wody uważane jest ono za najstarsze i największe naturalne spa na świecie. Do słynnej Petry, antycznego, nabatejskiego miasta wykutego w skale, z Ammanu dotrzemy w około cztery godziny. Jest ona najcenniejszym zabytkiem Jordanii, wpisanym na listę siedmiu cudów świata. W bliskiej odległości od Petry znajduje się z kolei Wadi Rum, czerwona pustynia. Fascynujący, księżycowy krajobraz najlepiej podziwiać podczas magicznych wschodów i zachodów słońca. Po pustyni można przemieszczać się jeepem lub na wielbłądzie, istnieje także możliwość zorganizowania trekkingu.
ZNAKI SZCZEGÓLNE
Królewskie Muzeum Samochodów
Wybudowane na cześć króla Husajna, przedstawiające jego prywatną kolekcję samochodów.
Darat Al Funun
Kompleks galerii sztuki skupiających dzieła współczesnych artystów arabskich.
Amman Summer Festival
Trwający 10 dni letni festiwal to połączenie tańca, muzyki i sztuki.
