Dobry wzór Niezwykłe meczety Stambułu

Choć monumentalna Hagia Sophia pozostaje największym symbolem Stambułu, zabytkowych meczetów w tej wiekowej metropolii jest znacznie więcej. Niezwykłe świątynie ze strzelistymi, sięgającymi nieba minaretami, wpisują się w równie burzliwą co bogatą historię Turcji, przyciągając turystów z całego świata.

W mieście działa dziś blisko 2700 meczetów. Jak odnaleźć te najcenniejsze, nierzadko wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO? Oto krótki przewodnik po ośmiu najważniejszych i najpiękniejszych zarazem meczetach wiekowego Stambułu.

Hagia Sophia

Ta niezwykła, dwukrotnie zniszczona budowla o przepięknych, zdobnych wnętrzach, chyba najlepiej obrazuje burzliwe dzieje Turcji. Pierwotnie była kościołem bizantyjskim, lecz po zdobyciu Konstantynopola przez Osmanów w 1453 roku przekształcono ją w meczet i wzbogacono o cztery 60-metrowe minarety. W 1934 przestała pełnić funkcje sakralne i stała się muzeum; z kolei w 2020 roku unieważniono tę decyzję i przywrócono jej status muzułmańskiej świątyni. Mimo to nadal można ją zwiedzać, aczkolwiek poza porą modłów.

Meczet Sułtana Ahmeda

Bardziej znany jako Błękitny Meczet, swą obiegową nazwę zawdzięcza przeszło 20 tysiącom turkusowych płytek, zdobiących jego wnętrze. Wznosi się naprzeciw Hagii Sofii i jest kolejnym obowiązkowym punktem na mapie historycznych obiektów sakralnych Stambułu. Jego budowę rozpoczęto w 1609 roku, w założeniach przyćmić miał sąsiednią świątynię. Meczet pyszni się aż sześcioma 64-metrowymi minaretami. Wedle legendy ich liczba miała być jednak efektem pomyłki architekta…

Meczet Sulejmana

Kolejny wielki symbol miasta pochodzi z połowy XVI wieku. Wznosi się na specjalnym fundamencie, złożonym z cystern wypełnionych wodą. Ma to zapewnić mu odporność w czasie trzęsień ziemi. Przy meczecie stoją cztery minarety – dwa o wysokości 56 metrów i dwa wyższe, 74-metrowe. W obrębie kompleksu znajdują się grobowce sułtana i jego żony Hürrem, znanej jako Roksolana. Niezwykle malowniczo położony meczet oferuje niezapomniane widoki na Złoty Róg – wąską, naturalną zatokę Bosforu.

Nowy Meczet

Wbrew swej nazwie świątynia ta wznosi się nad Stambułem już od kilku wieków. Jej budowa rozpoczęła się w 1597 roku i trwała aż 60 lat. Meczet ma dwa 52-metrowe minarety i aż 66 kopuł i półkopuł. Dziś tu właśnie uczęszczać ma największa liczba wiernych w mieście. Obiekt jest jednak nie tylko miejscem modlitwy, ale także centrum kulturalnym i społecznym. W jego skład wchodzi szkoła podstawowa, biblioteka, szpital i Bazar Egipski, gdzie można nabyć przyprawy, słodycze i inne towary.

Meczet Nuruosmaniye

Nieco młodszy, bo wzniesiony w połowie XVIII wieku meczet stoi przy innej, wielkiej atrakcji Stambułu – Wielkim Bazarze, z jego oszałamiającą liczbą 3500 sklepików. Świątynia ma dwa minarety o wysokości około 60 metrów. To pierwsza monumentalna budowla wzniesiona w stylu baroku osmańskiego, w czasach budowy krytykowanego przez ówczesnych duchownych muzułmańskich. W latach 2010-2012 obiekt poddano gruntownej renowacji, której koszt wyniósł około 3,5 miliona dolarów.

Meczet Eyüp Sultan

Jeden z najważniejszych dla wiernych meczetów w Turcji wzniesiono nad brzegiem Złotego Rogu w 1458 roku, pięć lat po zdobyciu Konstantynopola przez Osmanów. Oryginalna budowla ze względu na jej zły stan, będący skutkiem trzęsień ziemi, została rozebrana w 1798 roku i zrekonstruowana dwa lata później. Meczet zdobią dwa strzeliste minarety. Choć jest dziś celem pielgrzymek wiernych z całego kraju, pozostaje otwarty również dla turystów.

Meczet Fatih

Dziś to jeden z największych meczetów w Stambule. Wzniesiono go w latach 1463-1471 w miejscu postawionego przez Konstantyna I bizantyjskiego Kościoła Świętych Apostołów. Jego dwa minarety sięgać mają 85 metrów wysokości. W 1766 meczet uległ niemal całkowitemu zniszczeniu na skutek trzęsienia ziemi, a pięć lat później został odbudowany –choć wedle innego już projektu i z większym niż poprzednik rozmachem. W obrębie kompleksu znajdują się grobowce zdobywcy Konstantynopola – sułtana Mehmeda II i jego żony.

Meczet Ortaköy

Niezwykły, malowniczo położony nad wodami Bosforu meczet, ozdobiony dwoma około 60-metrowymi minaretami, jest świątynią stosunkowo młodą, bo wzniesioną w połowie XVIII wieku. To stambulska perła eklektyzmu – stylizowany barok osmański przenika się tu z neoklasycyzmem i neorenesansem. Sam obiekt, choć niewielki w porównaniu do starszych swych odpowiedników, kusi jednym z najpiękniejszych marmurowych wnętrz w całym mieście.